Ερωτευτήκατε ψυχάκια;

Πώς να αναγνωρίστε τα σημάδια μιας ψυχοπαθητικής προσωπικότητας

Με τον όρο «ψυχοπαθής» ο περισσότερος κόσμος έχει συνδέσει την εικόνα ενός εμφανώς ψυχικά διαταραγμένου ατόμου, με μάτι που γυαλίζει, με εκφράσεις προσώπου που μπορεί να προκαλούν τον φόβο ή ακόμη και τον τρόμο, με προβληματική κοινωνική συμπεριφορά στην καλύτερη περίπτωση ή ακόμη και με δολοφονικές τάσεις. Κάτι σαν τον Hannibal Lecter στην εμβληματική ταινία «Η σιωπή των αμνών».

Και ναι μεν η εικόνα αυτή είναι ακριβής, αλλά δεν είναι μόνο αυτή. Κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει, ότι οι ψυχοπαθητικές προσωπικότητες αντιστοιχούν στο 1% του πληθυσμού και υπάρχει μια ολόκληρη γκάμα χαρακτηριστικών που φέρουν και μια ευρεία κλίμακα επικινδυνότητας, από τις πιο σοβαρές έως τις πιο ελαφρές μορφές τους. Και οι πιο ελαφρές μορφές είναι αυτές που δεν εντοπίζονται εύκολα από το μη υποψιασμένο μάτι και μπορούν να μετατρέψουν την ζωή μας σε κόλαση!

Είναι λοιπόν πολλοί, είναι σκόρπιοι και είναι ανάμεσα μας, και καλό θα ήταν να γνωρίζουμε τα βασικά χαρακτηριστικά που διέπουν μια ψυχοπαθητική προσωπικότητα, ειδικά όταν εμπλεκόμαστε συναισθηματικά μαζί της.

Οι περισσότεροι ψυχοπαθείς έχουν καλή μόρφωση ή κατάρτιση, έχουν ευφράδεια λόγου και έχουν σταθερές δουλειές. Μπορεί να είναι άντρες ή γυναίκες, νέοι ή μεγαλύτερης ηλικίας, ετεροφυλόφιλοι, ομοφυλόφιλοι ή αμφισεξουαλικοί, άτομα κάθε κοινωνικής τάξης και οικονομικής επιφάνειας. Μοιάζουν σαν τον κάθε ένα από εμάς, αλλά η μεγάλη διαφορά από τον υπόλοιπο πληθυσμό είναι ότι δεν έχουν συνείδηση! Δεν έχουν την ικανότητα να αισθάνονται ενοχή, ντροπή ή αποστροφή για τις αισχρές τους πράξεις. Οι περισσότεροι είναι εξαιρετικοί χαμαιλέοντες, που μιμούνται τα ανθρώπινα συναισθήματα, χωρίς ποτέ να τα έχουν βιώσει στην πραγματικότητα. Θεωρούν πως τα συναισθήματα είναι εμπορεύσιμα και τα χρησιμοποιούν σαν όπλο τους για να αποκτήσουν την εμπιστοσύνη μας, να εκμαιεύσουν την αγάπη και να εκβιάσουν την συγχώρεση.

Οι περισσότεροι είναι εξαιρετικά επικοινωνιακοί, φιλικοί, συμπαθείς και με την έμφυτη ικανότητα να γοητεύουν! Και αν έχετε την ατυχία να σας βάλουν στο στόχαστρο, η ζωή σας μετά από αυτό δεν θα είναι ποτέ πια ίδια.

Οι πρώτες συναντήσεις με ένα τέτοιο άτομα μοιάζουν βγαλμένες από παραμύθι! Έχουν τα χαρακτηριστικά του απόλυτου ρομάτσου, αυτό που ο καθένας μας θα ήθελε να ζήσει στη ζωή του. Με την πάροδο όμως του χρόνου, αργά και προοδευτικά, το ρομάντσο αυτό δίνει τη θέση του, χωρίς να το καταλάβουμε, στην παράνοια…

Εισβάλουν στην ζωή σας σαν καταιγίδα! Τα συναισθήματα που προκαλούν είναι πολλά και πολύ έντονα, οι καταστάσεις διαδέχονται η μια την άλλη με την ταχύτητα του φωτός και αισθάνεστε ότι απογειωνόσαστε συναισθηματικά! Σας κάνουν να αισθάνεστε ότι είστε το κέντρο του κόσμου τους και σας τυλίγουν στον μεταξένιο ιστό τους, με τον τρόπο που παγιδεύει η αράχνη τα θύματα της. Τα κομπλιμέντα είναι συνεχή, αλλά με μέτρο για να μην δημιουργήσουν υποψίες, πείθεστε ότι έχετε κοινά ενδιαφέρονται και στόχους ζωής και σας υποβάλουν την ιδέα ότι αποτελούν την ενσάρκωση των ονείρων και των ελπίδων σας.

Με την πάροδο του χρόνου, και όταν αισθανθούν ότι είστε πια του χεριού τους και κάτω από τον έλεγχο τους, αρχίζουν να αποκαλύπτουν το πραγματικό τους πρόσωπο. Αρνούνται κατηγορηματικά κάθε τοξική συμπεριφορά τους και σας κατηγορούν ευθέως και αναίσχυντα ότι εσείς έχετε το πρόβλημα. Εσείς και μόνο εσείς είστε υπεύθυνοι για τις απερίγραπτες πράξεις τους, ενώ αρνούνται με πολύ μεγάλη άνεση, κάτι που μόλις παραδέχτηκαν, βγάζοντας σας τρελούς. Και βέβαια, εξαφανίζουν κάθε ενοχοποιητικό στοιχείο των πράξεων τους, ώστε να μην μπορεί να αποδειχτεί τίποτε.

Έχουν έμφυτη την ανάγκη να χειραγωγούν τους γύρω τους, και ειδικά το ταίρι τους! Ένας συνηθισμένος τρόπος χειραγώγησης που χρησιμοποιούν είναι να δημιουργούν μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα, είναι ότι ο κόσμος τους βρίσκει ελκυστικούς και ότι τους κυνηγάνε. Έτσι φωλιάζει ο φόβος της απώλειας ενός «τέλειου συντρόφου» μέσα σας και γίνεστε έρμαιο των ορέξεων τους. Είναι άτομα ικανά για πολλαπλές παράλληλες σχέσεις και ποτέ δεν θα μάθετε, εάν και κάτω από ποιες συνθήκες τελείωσε η προηγούμενη σχέση του.

Συχνά σας προκαλούν και προσπαθούν να σας κάνουν να αντιδράσετε υπό συναισθηματική ένταση, ώστε να μπορούν να σας κατηγορήσουν και να σας κάνουν να αισθανθείτε άσχημα για τα συναισθήματα που βιώσατε. Σας αποκαλούν απαιτητικούς και εγωκεντρικούς, όταν δεν σας παραχωρούν το χρόνο που θα επιθυμούσατε, ζηλιάρηδες, αφού σας έχουν προκαλέσει φλερτάροντας με την ομήγυρη, και τρελούς ή υστερικούς, όταν πια ξεπεράσετε τα όρια σας και αντιδράσετε λίγο πιο δυναμικά. Στο τέλος όμως θα βάλετε την ουρά στα σκέλια, θα ζητήσετε συγνώμη και θα σας πιάσουν οι τύψεις για την σκηνή που δημιουργήσατε.

Οι ψυχοπαθητικές προσωπικότητες είναι ικανότατοι στο ψέμα. Για την ακρίβεια είναι παθολογικοί ψεύτες που δύσκολα ανιχνεύονται! Ψεύδονται σχεδόν για τα πάντα. Και όταν τους στριμώχνετε, διαψεύδουν με πολύ μεγάλη άνεση τα πάντα, αποκαλώντας σας ψεύτες και τρελούς ή προσπαθούν να σας πείσουν ότι παρεξηγήσατε κάποια πράγματα, ακόμη και όταν κάποιο συμβάν που σας δίνει επιχειρήματα εναντίων τους συμβαίνει μπροστά σας.

Εκείνο που καταρρακώνει τους συντρόφους τους και τους απογυμνώνει αργά αλλά σταθερά από κάθε αίσθηση αξιοπρέπειας και αυτοεκτίμησης, είναι η ασταθής συμπεριφορά τους. Τη μια στιγμή είναι όλο γλύκες και χάδια και την άλλη τους αγνοούν επιδεικτικά. Σχόλια που πληγώνουν και δημιουργούν ανασφάλειες είναι συνηθισμένα και αφορούν την προσωπικότητα ή την εξωτερική εμφάνιση, την μόρφωση, την καταγωγή, την οικογένεια ή ότι αισθανθούν ότι μπορεί να τους πληγώσει και να εξυπηρετήσει τους στόχους τους.

Προσπαθούν να καταρρακώσουν το ηθικό σας και να σας προσδένουν στο άρμα τους, έρμαιο των ορέξεων τους. Και αντί να αντιδράσετε, όπως θα έκανε κάθε άνθρωπος σε τέτοια περίπτωση, προσπαθείτε ακόμη περισσότερο να τους ικανοποιήσετε, από φόβο μήπως και τους χάσετε. Γιατί έχουν υποσκάψει με τον χρόνο την αυτοπεποίθηση σας και αισθάνεστε ότι ποτέ ξανά κάποιος άνθρωπος δεν θα ενδιαφερθεί για σας, καθώς είστε ανάξιοι προσοχής και αγάπης. Και έτσι ζείτε με τον συνεχή φόβο και την αγωνία της απώλειας, που σας αποστραγγίζει από την ικμάδα σας.  Καταλήγετε συναισθηματικά ράκη, σκιά του εαυτού σας, άδειοι, φοβισμένοι, ανασφαλείς, ένα χέρσο έδαφος.

Σπάνια ωστόσο είναι βίαιοι με την έννοια της χειροδικίας. Η συναισθηματική βία και κακοποίηση που ασκούν όμως επάνω σας έχει πολύ πιο καταστροφικά αποτελέσματα! Τα σημάδια που αφήνουν στην ψυχή σας είναι βαθιά και χρειάζονται μεγάλη προσπάθεια και πολύ χρόνο για να απαλειφθούν μετά το τέλος της σχέσης. Και αυτό οφείλεται στην ικανότητα τους να εντοπίζουν τις αδυναμίες σας, τα ευαίσθητα σημεία σας ή τις ανασφάλειες σας και δεν έχουν καμία ηθική αναστολή να εκμεταλλευτούν προς όφελος τους  τις επώδυνες εμπειρίες σας που τους έχετε εμπιστευθεί.

Στην προσπάθεια τους να σας έχουν υπό πλήρη έλεγχο, θα επιχειρήσουν να σας αποκόψουν από τον φιλικό και συγγενικό σας περίγυρο, από όλο εκείνο το υποστηρικτικό σύστημα που οικοδομήσατε με τα χρόνια και είναι σημαντικό στην ζωή σας. Και αυτό με μόνο σκοπό να μην μπορεί κανείς να σας βγάλει από την βαθιά σας πλάνη!

Και στο τέλος, αφού έχουν καταφέρει να σας υποτάξουν συναισθηματικά και ψυχικά, είναι πολύ πιθανό να σας οδηγήσουν και σε οικονομική καταστροφή, με την δημιουργία αναγκών που ποτέ δεν είχατε. Θα πληρώσετε για μια άνετη και ίσως πολυτελή ζωή, για διακοπές, για ακριβά δώρα, για όλα εκείνα που φαντάζεστε ότι μπορούν να τους κρατήσουν κοντά σας και να τους ικανοποιήσουν, ώστε να μην τους χάσετε από την αγκαλιά και το κρεβάτι σας.

Μην απατάστε όμως, δεν πρόκειται να σας εγκαταλείψουν ποτέ, όσο τουλάχιστον τους παρέχετε αυτό που χρειάζονται και αποτελείτε πειθήνιο όργανό τους. Για να απαλλαγείτε από ένα τέτοιο άτομο θα πρέπει εσείς να ανοίξετε τα μάτια σας και να συνειδητοποιήσετε το εύρος της υποτέλειας σας. Αποδεχτείτε με γενναιοψυχία την αφέλεια σας, μαζέψτε το κουράγιο που σας έχει απομείνει και κάντε κατά μέτωπο επίθεση. Το κοινό χαρακτηριστικό των ανθρώπων με ψυχοπαθητικές προσωπικότητες είναι, ότι είναι θρασύδειλα. Και γι αυτό δεν πρέπει να φοβάστε τίποτε! Κόψτε τα δεσμά, για να αρχίσει η φάση της ανάρρωσης σας. Θα χρειαστείτε τη στήριξη όλων εκείνων που παραγκωνίσατε για χάρη τους, αλλά θα τα καταφέρετε. Γιατί πάντοτε σηκωνόμαστε μετά από κάθε πέσιμο. Και γιατί το κάθε πέσιμο μας χαρίζει πολύτιμες εμπειρίες ζωής!

Όσα αναφέρθηκαν στο παρόν άρθρο αποτελούν ευρήματα κλινικών ερευνών και επικεντρώνεται στα βασικά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς μιας ψυχοπαθητικής προσωπικότητας. Η γκάμα των χαρακτηριστικών τους είναι ατέλειωτη και μπορεί να αναζητηθεί στην εγχώρια και διεθνή βιβλιογραφία. Το άρθρο αυτό όμως είναι και βιωματικό, καθώς είχα την ατυχία να γνωρίσω και να συμβιώσω με το «10 το καλό», μια είχε και τα δέκα χαρακτηριστικά που αναφέρονται πιο πάνω! Η καταστροφή ήταν απόλυτη, αλλά το μάθημα ζωής που πήρα, θέλω να πιστεύω πως με μεταμόρφωσαν και με αναγέννησαν, με έκαναν πολύ πιο δυνατό και ικανό να αντεπεξέλθω στις προκλήσεις της ζωής! Γιατί η ζωή είναι πολύ σύντομη και πολύ ωραία για να την σπαταλάμε σε ανούσιες αγωνίες…

Αλίντα Κανάκη

Μήτρας Δημήτρης